Konferansta, Türkiye hakkında yazdığı kitapları hazırlarken bir çok problemlerle karşılaştığını söyleyen Findley, “Bu sorunları nasıl çözebilirim diye düşündüm. Türkler, birliği ve çeşitliliği çok fazla olan bir kategori. Dünya tarihindeki Türkler arasında farklılıklar, benzerlikler nelerdir diye düşündüm. Sadece Osmanlı ve Türkiye ile değil, bütün Türklük alemi ile meşgul oldum. Türkler nerden geldiler, onları bir araya getiren etkenler nelerdir bugün onları anlatmak için buradayım,” şeklinde konuştu.
“Tarih boyunca Türkler, iki büyük eşikten geçmiştir”
Tarihte Türklerin farklarının olmasına rağmen ortak yönlerinin çok olduğunu söyleyen, Türklerin kimliğini kervan imgesi ile ifade eden ve Türk kervanının iki büyük eşikten geçtiğini belirten Findley, “Kervan fotoğrafında insan, hayvan ve hayvanlara yüklenen bambuları görürüz ve bu kervan tüm Çin’den Halep’e yolculuk ederek Avrasya’yı gezer. Türk kervanının geçtiği ilk büyük eşik, Müslümanlığı seçmek oldu. İslam medeniyeti ortalama 10. yüzyıldan itibaren Türk kültürüne büyük bir damga vurdu. İkinci eşik ise Türklerin modernlik evrenine girmesidir. Bu da zamanın şartlarına göre gelişti ve Türklerde kolayca uyum sağladı” dedi.
“Orta Asya’da Türkler, siyasal birliklerini koruyamadı”
Türkiye’deki Türkler ile Orta Asya’daki Türkler arasındaki farkları değerlendiren Carter Findley, Orta Asya’daki Türklerin birliklerini kaybetmelerine karşın Türkiye’deki Türklerin ne olursa olsun siyasal birliklerine sahip çıktığını söyledi. Türkiye’deki Türkler ile Orta Asya’daki Türkler arasındaki farkları değerlendiren Carter Findley, Türklerin ilk ortaya çıkışını araştırmak için Orta Asya’nın en uzak yerlerine bakmak gerektiğini belirterek “Orta Asya’daki Türkler devlet kurmakla meşhurdurlar. Dil, kültür, bozkır hayatı ve Müslümanlık gibi etkenler Türkleri bir araya getiriyor. Bazı Türklerin devlet iktidarına direnmesi, devletsiz yaşamak istemesi ve genetik benzerlikleri ya da benzersizlikleri ise onları ayrıştırıyor. Çünkü bazı Türkler, Avrupalı tipine benzerken bazıları da Moğollara benziyor” dedi. Findley, “Orta Asya’da Türkler, siyasal birliklerini koruyamadılar. Sonucunda Rusların ve Çinlilerin arasında kayboldular. Osmanlı ise siyasal birliğin kaybolmasını engelledi. Osmanlı Devleti, son dönemlerinde çok uluslu bir devlet olarak milliyetçilikle karşı karşıya kaldı. Diğer yandan ise emperyalizm ile uğraşmak zorundaydı. İki tarafta da mücadele verdi” şeklinde konuştu.
Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti'ne geçiş sürecindeki din hareketlerini değerlendiren Findley, “Birbirinden bir şeyler öğrenen akımlar, diyalektik bir biçimde son iki yüzyılın Osmanlı ve Türkiye tarihlerini biçimlendiriyor. Özellikle 60’lı yıllardan öğrenilen en olumlu ders, eşit ve farklı olmak yani vatandaşların çeşitliliklerinin eşitlikler arasında barınmasıdır. En olumsuz sonuç ise çatışmaların giderek kötüleşmesi ve sonuca ulaşmamasıdır. Türkiye’nin siyasi tarihine baktığımızda aynı dönemde birden fazla etkili siyasi parti yok, hep bir parti çok baskın oluyor. Farklı olma ve eşit olma aynı anda mümkündür fakat Cumhuriyet’in ilk yıllarında böyle değildi, elitler vardı” dedi.
Prof.Dr. Carter V. Findley Kimdir?
Osmanlı ve Türk Tarihi hakkındaki araştırmalarıyla tanınan ABD’li akademisyen Prof. Findley doktorasını 1969 yılında Harvard Üniversitesi’nde tamamlayarak, 1972 yılından Ohio Devlet Üniversitesi öğretim üyesi olarak göreve başladı. 1987 yılında profesör unvanı alan Findley, o tarihten beri Türkiye’de ve Fransa’da misafir öğretim üyesi olarak bulundu ve önemli araştırmalara imza attı. Findley’in son kitabı 2009 yılında Yale Üniversitesi tarafından Modern Türkiye Tarihi: İslam, Milliyetçilik ve Modernlik ismiyle yayınlandı. 2010 yılında, Ohio Tarih Akademisi Yayın Ödülü’nü ve Milliyetçilik Çalışmaları Derneği tarafından verilen 2010 Joseph Rotschild Ödülü’nü kazanan Prof. Findley, iyi derecede Türkçe bilmekte ve kitabında büyük ölçüde orijinal kaynaklara dayanarak okumalar yapmaktadır. Son dönem tarihi şekillendiren iki ana akımı Radikal (Laikçi) ve Muhafazakâr olarak tanımlayan Prof.Dr. Carter V. Findley, bu iki kavram arasındaki diyalektik ilişkiyi, pozisyon değişikliklerini ve modernleşme mücadelesini kitaplarında ele almaktadır.
