1932’DEN 1973’E
GAZİ RESİM-İŞ |
|
 |
Öğrenci Osman Aziz Yeşil çeşitli mukavva işlerle, tahminen 1959-1962
SALT Araştırma, Osman Aziz Yeşil Arşivi |
| Türkiye’nin modernleşmesi ve ulus inşası süreçlerinin yapı taşlarından Gazi Eğitim Enstitüsü’nün Resim-İş Bölümü, “iş” fikri üzerine kurulu bir müfredata ve “yaparak öğrenme”ye dayalı bir pedagojik yaklaşıma sahiptir. Özgün nitelikte sanat eğitimi veren bölümün ilkeleri, yetiştirdiği sanatçı öğretmenlerin pratiklerinde ifade bulur. Bölümde resim, grafik ve modelaj gibi sanat atölyeleriyle ağaç, maden ve mukavva işleri gibi uygulamalı iş atölyeleri beraber yer alır. Öğrencilere, hem ileride verecekleri dersler hem de kendi pratikleri için tanıtılan malzemelerle üretim yapabilme yetisi kazandırılır. Bu çok yönlü ustalık bilgisinin gelecek kuşaklara katkılarını araştıran İdealist Mektep, Üretken Atölye sergisi, bölümün kurulduğu 1932 ile enstitüde yatılı öğrencilik sisteminin kaldırıldığı 1973 arasındaki dönemi çeşitli kaynaklar, sözlü tarih çalışmaları ve seçili eserlerle görselleştirmiştir. 2018-2019’da SALT Galata’nın ardından Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi’nin ev sahipliğinde Ankara’da gerçekleştirilen serginin içeriğinden derlenen çevrimiçi sunum Google Arts & Culture sayfasında incelenebilir. |
|
| GÖSTERİM |
| UNFINISHED SPACES [TAMAMLANMAMIŞ MEKÂNLAR] |
15-29 MAYIS
TAKVİME EKLE: ICAL / GOOGLE TAKVİM |
|
 |
©Paolo Gasparini
Ajna Films izniyle Unfinished Spaces [Tamamlanmamış Mekânlar] (2011) |
| Küba Devrimi’nin ardından Fidel Castro ve Che Guevara, dönemin iddialı projelerinden Ulusal Sanat Okulları kampüsünün Havana’daki eski bir golf sahası arazisinde inşası için üç genç mimarı görevlendirir. Radikal bir tasarım anlayışına sahip yapılar henüz tamamlanmadan, ülkenin dört bir yanından gelen dansçı, müzisyen ve sanatçılar çalışmalara koyulur. Ne var ki, 1961’de başlatılan inşaat, birtakım siyasi anlaşmazlıklar ve maddi sorunlar nedeniyle çok geçmeden yarım kalır; hâlen kısmen kullanımda olan kampüs çürümeye terk edilir. 40 yıl sonra Castro, beyhude bir çaba olarak görülen bu sıra dışı projenin yeniden hayata geçirilmesi için mimarları ülkeye davet edecektir... Alysa Nahmias ve Benjamin Murray’in on yılda tamamladığı; kapsamlı arşiv görüntülerinin yanı sıra Ricardo Porro, Roberto Gottardi ve Vittorio Garatti ile söyleşilerin eşlik ettiği 2011 yapımı belgesel film, 15-29 Mayıs tarihlerinde altyazılı olarak saltonline.org üzerinden izlenebilir. |
|
| SALT ARAŞTIRMA |
|
|
 |
Kastamonu, Sinop ve Çankırı’daki okulları gösteren harita, 1914
SALT Araştırma, Eğitim Arşivi |
| SALT Araştırma Eğitim Arşivi’nde, 1857’de kurulan ve Cumhuriyet döneminde Maârif Vekâleti (Millî Eğitim Bakanlığı) adını alan Maârif-i Umûmiyye Nezâreti’nin faaliyetlerine dair muhtelif belge yer alır. Arşivdeki bir diğer belge grubuysa, Matbaa-i Âmire’de basılan ve Eylül 1914’e tarihlenen haritalardır. Mâmûretülaziz, Ankara, Musul, Hüdavendigâr, İstanbul, Beyrut, Adana, Suriye, Kastamonu, Aydın, Edirne, Konya, Trabzon ve Sivas gibi vilâyetlere bağlı şehirlerdeki kız ve erkek mekteplerini gösteren bu haritalar, mektep ve dershane sayısı bilgilerini içerir. Fotoğraflardan yazışmalara, albümlerden haritalara tarihî bilgiler eşliğinde arşivi incelemek için tıklayın. |
|
|
|
 |
ODTÜ Kampüsü, Ankara
SALT Araştırma, Altuğ-Behruz Çinici Arşivi |
| İmparatorluk döneminin türlü medrese ve sıbyan mektepleri, Mustafa Şemsettin Şeniz’in Cumhuriyet’in ilk yıllarından okul çizimleri, Ali Saim Ülgen’in köy enstitüsü tasarımları, Altuğ ve Behruz Çinici’nin ODTÜ Kampüsü projesi, Doğan Tekeli-Sami Sisa Mimarlık Ortaklığı’nın Karadeniz Teknik Üniversitesi yapıları, Cengiz Bektaş’ın otizmli çocukların eğitimine yönelik tasarladığı yerleşkeler… SALT Araştırma arşiv koleksiyonlarından derlenen Eğitim Yapıları görselleri bir arada incelenebilir. |
|
| BLOG |
 |
Emin Halid Onat tasarımı Marmara Apartmanı’nın girişinde, Ercüment Kalmık’ın duvar mozaiği önünde Altan Gürman ve Bilge Gürman
SALT Araştırma, Altan Gürman Arşivi |
| KALMIK VE DGSA’DA TEMEL SANAT EĞİTİMİ |
| 1968-1970 yıllarında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Heykel Bölümü’nün müfredatına eklenen Temel Sanat Eğitimi’nin hazırlıklarında, daha önce İstanbul Teknik Üniversitesi’nde benzer bir eğitim sunan Ercüment Kalmık’a Altan Gürman eşlik eder. SALT’ın bauhaus imaginista: Uzaklarda. İstanbul sergisi paralelinde bir atölyeyle tartışmaya açtığı ders içeriği ve Bauhaus anlayışının katkıları, Gürman’ın 1975 tarihli bir yazısında ayrıntılı anlatılır. Ressamın ölümünden dört yıl sonra gerçekleştirilen Ercüment Kalmık Retrospektif Resim Sergisi için kaleme alınan metnin tamamı SALT Blog’da okunabilir. |
|
|
| BU HAFTA AYRICA |
• SALT’ın Tek ve Çok (2016-2017) sergisi için hazırlanan ve 80’ler Türkiye’si evlerinde bulunan tipik ürünlerin çizimlerine içerik ve işlevlerine dair metinlerin eşlik ettiği sunum güncellenerek çevrimiçi erişime açıldı. “Ev-Kesit”i incelemek için tıklayın.
• SALT’ın üyesi olduğu L’Internationale konfederasyonunun çağrısıyla on beş sanatçı, 21 Nisan’dan 7 Mayıs’a özel ve kamusal mekân kavramlarına dair yeni önermeler geliştirdi. Karantinadan Bildirenler içeriklerinin yanı sıra “Sağlıklı bir topluma doğru” konulu L’Internationale deklarasyonu saltonline.org ’un ana sayfasında incelemeye açık. |
|
